Αλλάζουν όλα στις συγκοινωνίες!Σε 2 χρόνια, ζωνικό σύστημα χρεώσεων στα εισιτήρια

Του Φώτη Φωτεινού

Αλλάζουν όλα στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας. Σε δυο χρόνια, με την ολοκλήρωση των εργασιών για το ηλεκτρονικό εισιτήριο, θα εφαρμοστεί ζωνικό σύστημα χρεώσεων (αναλογικές χρεώσεις) στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας.

Για παράδειγμα, ο επιβάτης του Μετρό δεν θα χρειαστεί να πληρώνει 1,4 ευρώ για τη διαδρομή “Σύνταγμα” - “Ευαγγελισμός”, αλλά σαφώς χαμηλότερο κόμιστρο. Από την άλλη πλευρά, για μακρινές διαδρομές, όπως στο δίκτυο των λεωφορείων για Σαρωνίδα ή στον Προαστιακό, εκτός του αστικού κομματιού, πιθανότατα θα επέλθουν αυξήσεις.

Τα ανωτέρω θα συντελεστούν με την πλήρη λειτουργία του “Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου” του ΟΑΣΑ, το οποίο προυποθέτει την τοποθέτηση μπαρών σε μετρό, ηλεκτρικό και προαστικό (υπολογίζεται μεταξύ Ιανουαρίου - Αυγούστου 2016), αλλά και τουρνικέ σε λεωφορεία και τρόλει, ενώ παρελθόν θα αποτελέσουν τα χάρτινα εισιτήρια.

Γενική περιγραφή του ΑΣΣΚ

Αντικείμενο του έργου «Ενιαίο Αυτόματο Σύστημα Συλλογής Κομίστρου - ΑΣΣΚ» ή πιο απλά «Ηλεκτρονικό Εισιτήριο» είναι η μελέτη, χρηματοδότηση, εγκατάσταση, υποστήριξη της λειτουργίας, συντήρηση και τεχνική διαχείριση ενός Ενιαίου Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου. Το σύστημα αυτό θα καλύπτει και θα εξυπηρετεί το σύνολο των μέσων μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ, τραμ, μετρό και προαστιακό σιδηρόδρομο), που δραστηριοποιούνται στη γεωγραφική περιοχή αρμοδιότητας του ΟΑΣΑ και θα υλοποιηθεί και θα λειτουργήσει μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που θα έχει χρονική διάρκεια δώδεκα (12) έτη από τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης Σύμπραξης.

Το Ηλεκτρονικό Εισιτήριο θα εφαρμοσθεί πλήρως εκ του μηδενός με την εγκατάσταση όλου του απαραίτητου εξοπλισμού στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ παράλληλα θα αξιοποιηθούν οι δυνατότητες και ο υφιστάμενος σχετικός εξοπλισμός του μετρό. (κέντρο ελέγχου και αυτόματοι πωλητές εισιτηρίων), που θα ενοποιηθεί με τα υποσυστήματα των υπολοίπων μέσων μαζικής μεταφοράς. Επιπλέον στο Μετρό και στον Προαστιακό Σιδηρόδρομο θα εγκατασταθούν πύλες στα πλαίσια της μετατροπής του συστήματος σε κλειστό.

Το σύστημα θα υποκαταστήσει πλήρως τα υφιστάμενα χάρτινα μέσα κομίστρου. Θα υποστηρίζει δύο τύπους ηλεκτρονικού εισιτηρίου υπό τη μορφή ηλεκτρονικών «έξυπνων καρτών»,η επικύρωση των οποίων θα γίνεται εξ’ αποστάσεως, χωρίς ο επιβάτης να χρειάζεται να εισάγει την κάρτα του στο επικυρωτικό μηχάνημα.

Ο πρώτος τύπος ηλεκτρονικού εισιτηρίου θα υποκαταστήσει τις κάρτες απεριορίστων διαδρομών, και ο δεύτερος τις δεσμίδες εισιτηρίων. Η επικύρωση των καρτών θα είναι υποχρεωτική σε κάθε επιβίβαση και στα δε σιδηροδρομικά μέσα (μετρό, προαστιακός), θα είναιυποχρεωτική και κατά την έξοδο του επιβάτη.

Οφέλη για τον επιβάτη

Στόχος του Ηλεκτρονικού Εισιτηρίου είναι η βελτιστοποίηση της ποιότητας του παρεχόμενου συγκοινωνιακού έργου προς τον πολίτη και η βελτίωση της απόδοσης των φορέων προς όφελος των κατοίκων και επισκεπτών της Αθήνας, αλλά και του Έλληνα φορολογούμενου. Ο ΟΑΣΑ θα είναι ο επιτελικός διαχειριστής του ΑΣΣΚ, ενώ οι εταιρείες του Ομίλου ΟΑΣΑ και ο Προαστιακός θα είναι οι χρήστες του.

Ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης που θα επιλεγεί όταν ολοκληρωθεί ο σχετικός διαγωνισμός θα αναλάβει τη συντήρηση, καθώς και την τεχνική διαχείριση και υποστήριξη της λειτουργίας του συστήματος, ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης, συνεχής και απρόσκοπτη διαθεσιμότητά του αλλά και η πλήρης ασφάλεια όλων των συναλλαγών.

Το ΑΣΣΚ θα επιφέρει σημαντικές οφέλη τόσο για τον πολίτη, όσο και για τον επισκέπτη της Αττικής στην σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα των χάρτινων εισιτηρίων. Επιπρόσθετα, το ΑΣΣΚ θα παρέχει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων στον ΟΑΣΑ για τον ορισμό και υλοποίηση τιμολογιακών πολιτικών και νέων προϊόντων κομίστρου, καθιστώντας το πιο προσιτό, πιο φιλικό και το κυριότερο, πιο δίκαιο για τους χρήστες των ΜΜΜ. Αναλυτικότερα, για τον πολίτη θα υπάρχουν εξής οφέλη από:

• -Τη διευκόλυνση των μετεπιβιβάσεων, καθότι δεν θα απαιτείται αγορά περισσότερου του ενός εισιτηρίου
• -Τη μείωση του χρόνου επιβίβασης, λόγω της εξ αποστάσεως επικύρωσης, καθώς και από τη μείωση του χρόνου εξυπηρέτησης για την αγορά εισιτηρίων ή ανανέωσης των κομίστρων απεριόριστων διαδρομών
• -Θα υπάρχει δυνατότητα διαμόρφωσης δικαιότερης τιμολογιακής πολιτικής και κατανομής του κόστους μετακίνησης με πιο δίκαιο τρόπο για το κοινωνικό σύνολο, ανάλογα με τη χρήση, όπως βάσει ζωνών, απόστασης, αριθμού επιβιβάσεων, εκπτώσεις μετεπιβιβάσεων κ.α. Έτσι θα δοθεί με η δυνατότητα να απαλλαχθούν κάποια βάρη από τους τακτικούς χρήστες του συστήματος, καθώς και από εκείνους που πραγματοποιούν μικρές διαδρομές.
• -Θα υπάρχει δυνατότητα σχεδιασμού πρωτοποριακών προϊόντων, όπως εκπτώσεις σε συνεργασία με εξωτερικούς φορείς (π.χ. μουσεία, πολιτιστικά δρώμενα, αθλητικά γεγονότα κ.α.)

• -Θα διευκολύνονται οι τουρίστες, οι περιστασιακοί χρήστες αλλά και οι ηλικιωμένοι, καθώς με το Ηλεκτρονικό Εισιτήριο δε θα απαιτείται η γνώση της υφιστάμενης τιμολογιακής πολιτικής σε λεπτομέρεια για να χρησιμοποιήσει κάποιος τα μέσα μαζικής μεταφοράς
• -Το ηλεκτρονικό εισιτήριο αναμένεται να ωθήσει και άλλους φορείς / οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στο χώρο των μεταφορών της Αθήνας να στραφούν προς παρόμοιες συμβατές τεχνολογίες κομίστρων. Ενδεικτικά αναφέρονται τα υπεραστικά λεωφορεία (ΚΤΕΛ Αττικής) και τα ταξί. Η μελλοντική ένταξη ενός ή και περισσότερων φορέων αναμένεται να επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη από την εξυπηρέτηση των χρηστών του συστήματος
• -Η αντικατάσταση του χάρτινου εισιτηρίου και των καρτών απεριορίστων διαδρομών με ηλεκτρονικά μέσα, με τις ενδεχόμενες δυνατότητες χρήσης της κάρτας κομίστρου και για άλλες συναλλαγές θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση χρήσης ηλεκτρονικού χρήματος, ειδικά από τμήματα πληθυσμού που θεωρητικά τα ηλεκτρονικά μέσα έχουν προς το παρόν χαμηλότερο βαθμό διείσδυσης. Η στροφή προς τη χρήση ηλεκτρονικού χρήματος, καθώς και της μείωσης των συναλλαγών με μετρητά αποτελούν προτεραιότητες της Ελληνικής Πολιτείας, καθότι συνεισφέρουν τόσο στη μείωση του κόστους συναλλαγών, αλλά και στην αντιμετώπιση της παραοικονομίας και φοροδιαφυγής.

Τα οφέλη όμως δεν αφορούν μόνον τον κάτοικο της Αθήνας και τους επισκέπτες της πόλης, αλλά και τον Έλληνα φορολογούμενο, καθότι η μείωση της εισιτηριοδιαφυγής θα μειώσει ανάλογα και τα επίπεδα επιδότησης που απαιτεί το σύστημα αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας για να λειτουργήσει.

Σημαντικά οφέλη θα έχουν και οι φορείς που εκτελούν το συγκοινωνιακό έργο, από τη μείωση του άμεσου κόστους συντήρησης, καθώς και ο ΟΑΣΑ, ο οποίος θα αποκτήσει πολύ σημαντικά δεδομένα και θα μπορεί να βελτιώνει τον σχεδιασμό του ανταποκρινόμενος πιο αποτελεσματικά στις ανάγκες της πόλη με επίκεντρο την ενίσχυση της ενιαιοποίησης των μέσων, τη διευκόλυνσης των μετεπιβιβάσεων και εν γένει τη βελτίωση του σχεδιασμού με άξονα την ενιαία κινητικότητα (integrated mobility) για όλους τους πολίτες.

Οι νέοι τύποι κομίστρου

Το ΑΣΣΚ θα υποστηρίζει δύο τύπους μέσου κομίστρου υπό τη μορφή ηλεκτρονικών «έξυπνων καρτών»:

(α) το «Πολλαπλό», μια έξυπνη κάρτα χωρίς επαφή (Contactless Smart Card-SC) μνήμης (χωρίς μικροεπεξεργαστή), στην οποία θα μπορούν να αποθηκεύονται χρηματική αξία (stored Value), χρόνος ή αριθμός μετακινήσεων και

(β) την «Κάρτα», μια έξυπνη κάρτα χωρίς επαφή (Contactless Smart Card-SC) με μικροεπεξεργαστή, η οποία θα υλοποιεί διάφορα προϊόντα κομίστρου, για παράδειγμα, προϊόντα απεριορίστων διαδρομών, μεγάλης διάρκειας ή μεγάλης αποθηκευμένης αξίας. Στις «έξυπνες κάρτες» θα αποθηκεύονται όσα δεδομένα του κομίστρου και της χρήσης του απαιτούνται για την εφαρμογή των προϊόντων κομίστρου.

Η επικύρωση των «έξυπνων καρτών» θα είναι υποχρεωτική σε κάθε επιβίβαση, ανεξάρτητα τύπου ή προϊόντος. Οι επιβάτες θα επικυρώνουν την κάρτα τους με τη χρήση τερματικής συσκευής που θα είναι εγκατεστημένη εντός του οχήματος στην περίπτωση των οδικών μέσων (λεωφορεία, τρόλεϊ, τραμ) ενώ στην περίπτωση των σιδηροδρομικών μέσων (μετρό, αστικός και προαστιακός σιδηρόδρομος) η επικύρωση θα γίνεται στις πύλες εισόδου και εξόδου. Επισημαίνεται ότι η επικύρωση θα είναι υποχρεωτική και κατά την έξοδο. Στην περίπτωση ελέγχου κομίστρου, ο επιβάτης θα επιδεικνύει την έξυπνη κάρτα που έχει επικυρώσει κατά την είσοδό του στο όχημα ή στο σταθμό. Ο έλεγχος θα γίνεται με τη χρήση ειδικής φορητής συσκευής ελέγχου έξυπνων καρτών.

Τα δύο αυτά μέσα δεν διαφέρουν ως προς τα προϊόντα κομίστρου που θα μπορούν να υλοποιήσουν και θα είναι κατά κανόνα επαναχρησιμοποιήσιμα δια της επαναφόρτισής τους. Επομένως και με τα δύο μπορούν να υλοποιηθούν προϊόντα χρονικής διάρκειας (π.χ. εβδομαδιαίο ή μηνιαίο), αριθμού μετακινήσεων (π.χ. εισιτήριο 10 μετακινήσεων) ή αποθήκευσης ενός χρηματικού ποσού (π.χ. 50€, “pay as you go”). Στην αρχική έκδοση των «Καρτών», κατά την έναρξη του έργου, οι ενδιαφερόμενοι επιβάτες θα υποβάλλουν αιτήσεις για όσες κάρτες θα είναι προσωποποιημένες. Η αρχική έκδοση «Κάρτας», η έκδοση «Πολλαπλού» και η επαναφόρτιση αυτών θα γίνονται σε διάφορα σημεία πώλησης, ενώ ο επιβάτης θα έχει και εναλλακτικές επιλογές για τον τρόπο πληρωμής. 

ΠΗΓΗ